Σε όλη την διάρκεια της Οθωμανικής δουλείας, η ορθόδοξη Εκκλησία υπήρξε η κιβωτός της σωτηρίας του ελληνικού Γένους και η δύναμη εκείνη που, με το ποιμαντικό και εθνικό έργο της, προετοίμασε τον υπόδουλο ελληνισμό να αγωνισθεί και να κερδίσει την ελευθερία του. Αμέσως μετά την υποταγή του Βυζαντίου στους Οθωμανούς, η Εκκλησία διαισθάνθηκε τον κίνδυνο του εξαφανισμού του ελληνικού Γένους και γι’ αυτό αναζήτησε με αίσθημα ευθύνης αποτελεσματικούς τρόπους αντιστάσεως. Αντιλήφθηκε ότι μόνο η διατήρηση της ορθόδοξης χριστιανικής πίστης θα ενίσχυε την υπομονή, τη συνοχή και την καρτερία του Γένους στα δεινά της μακράς δουλείας• η εμμονή δηλαδή στην πίστη των πατέρων θα διατηρούσε την ιστορική συνέχεια και την αυτοσυνειδησία του ελληνικού έθνους. Έτσι με όλες τις περιορισμένες, λόγω της σκλαβιάς, δυνάμεις της, η Εκκλησία καλλιέργησε το χριστιανικό ήθος και τον ορθόδοξο λειτουργικό τρόπο ζωής. Διατήρησε τη γλώσσα και την ιστορία μαζί με την ελπίδα της ελευθερίας. Η ελληνορθόδοξη πίστη και παράδοση συνιστούν πλέον την ταυτότητα του υπόδουλου ελληνισμού και την ειδοποιό διαφορά έναντι των μουσουλμάνων Οθωμανών.
Αν η Εκκλησία δεν αναλάμβανε τότε να διαπαιδαγωγήσει εκκλησιαστικώς και εθνικώς τα υπόδουλα τέκνα της, όλα αυτά θα ήταν αδύνατον να επιτευχθούν μέσα στο σκοτάδι της αμάθειας που επέφερε η οθωμανική δουλεία. Με τα «κρυφά σχολειά» κατ’ αρχάς, αλλά και με άλλα μεγαλύτερα σχολεία, όταν το επέτρεψαν οι περιστάσεις, προσέφερε τις δυνατότητες μαθήσεως της παλαιάς ελληνικής παιδείας, εκαλλιέργησε και διατήρησε την εθνική συνείδηση και σφυρηλάτησε το εθνικό και θρησκευτικό φρόνημα των υποδούλων Ελλήνων. Έτσι η σχέση ελληνικής παιδείας και Εκκλησίας κατέστη αδιάρρηκτη, η δε «πάτριος πίστις» αποτέλεσε «το μόνον προτιμώτατον και αναγκαιότατον» αγαθό εθνικής σωτηρίας. Για τα ιδανικά αυτά θυσιάσθηκε πλήθος νεομαρτύρων και εθνομαρτύρων, δεκάδες χιλιάδες κληρικοί μαρτύρησαν «υπέρ πίστεως και πατρίδος» και ο μαρτυρικός τους θάνατος συνετέλεσε τα μέγιστα στην προετοιμασία του Γένους για την παλιγγενεσία του 1821 αλλά και στη τροφοδότηση της αγωνιστικότητας και της ελπίδας
Πηγή
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου